Niet te onderschatten, die Groninger bonen: ‘Ze zijn hartstikke goed voor de stikstofbinding in de grond’
Terwijl de kinderen van basisschool De Swoaistee lekker van hun vakantie genieten, is moestuincoach Sigrid Kingma druk in de weer in de buurtmoestuin van Leuwenborg. Ze past op de bonen die ze samen met de leerlingen plantte voor het ‘Red de Groninger boon’-project.
‘Deze bak gebruiken we voor de Groninger boon,’ zegt Sigrid, terwijl ze door de rijkgevulde moestuin loopt. Ze stopt even bij een weelderige plant die via een bamboestok omhoog kronkelt. ‘Dit hier is een Oldambtster witte boon, dat is een stokboon. En daar in het midden heb je de strogele.’
Ze loopt door naar de achterkant van de bak, waar ze een paar kleine plantjes aanwijst. Het blijken bonen te zijn die hun naam nog niet echt eer aandoen. Want hoewel de Hendriks reuzenbonen veelbelovend klinken, is het nog maar de vraag of ze de zomer overleven. Ze worden geteisterd door een slakkenplaag. ‘Toch gaan we ze nog niet uit de grond trekken, want misschien komen ze nog terug. Dat was bij de strogele ook zo,’ legt Sigrid uit.
Huiswerk
En anders zijn er altijd nog de leerlingen om op terug te vallen. Sigrid heeft ze namelijk niet zomaar zonder huiswerk op vakantie laten gaan. ‘Ze hebben allemaal een boon meegekregen, om thuis te planten. Het kan best zijn dat die bonen niet door de slakken zijn opgegeten, dus wie weet kunnen we de bonen alsnog oogsten.’
Met zijn allen hebben de ze dus hun kansen gespreid, zodat ze in september de geoogste zaden kunnen ruilen met kinderen van andere scholen, die ook bonen hebben gezaaid. Het uiteindelijke doel is om het aantal bonen te vermeerderen en te verspreiden, zodat de Groninger boon – zoals de naam van het project voorschrijft – kan worden gered. Veel van de lokale bonenrassen zijn namelijk zo goed als verdwenen en vervangen door uitheemse soorten.
De tekst gaat verder onder de foto.
Als moestuincoach leert Sigrid aan kinderen hoe ze bonen en andere gewassen moeten planten en verzorgen. Tegelijkertijd stimuleert ze hen ook om er thuis zelf mee aan de slag te gaan. ‘Van een aantal hoorde ik al dat hun boon het heel goed doet. Anderen vertelden me dat hij inmiddels dood is.’
Desondanks legt ze uit dat bonen eigenlijk helemaal niet zo moeilijk zijn om groot te brengen. ‘Je hoeft er niet zoveel mee te doen. Je kunt ze voorkweken en vervolgens gewoon planten en dan is het hopen dat ze de insecten overleven.’
Het fijne is ook nog eens dat de bonen zich perfect lijken te voegen naar de schoolvakantie. In de zomermaanden doen ze hun ding en in september, wanneer de kinderen weer beginnen met tuinieren, zijn ze klaar om te worden geoogst. ‘We hebben ze van tevoren een beetje gemulcht (het bedekken van de bodem met plantaardig materiaal, red.) en er alles aan gedaan om ze een goede start te geven. Het regent genoeg, er is voldoende zon. Eigenlijk doet de natuur gewoon zijn werk en moeten we wachten totdat de bonen klaar zijn.’
Bodemvoeders
Ideaal dus, die Groninger bonen. Zeker omdat je er ook nog andere voordelen uit kunt halen. ‘Bonen zijn hartstikke goed voor de stikstofbinding in de grond,’ legt Sigrid uit, terwijl ze haar blik laat vallen op een plek waar meerdere gewassen door elkaar heen groeien. ‘Ze voeden de bodem, waardoor je er planten onder en naast kunt zetten die veel voeding nodig hebben.’
Ze wijst naar een courgetteplant onder de Oldambtster witte. ‘Die doet het super goed. Je kunt er elke dag een nieuwe vrucht van plukken.’
De tekst gaat verder onder de foto.
Ook de artisjokken en preitjes profiteren van de voedingsstoffen van de bonen. ‘Al hebben de reuzenbonen zelf nog geen grote opbrengst opgeleverd, ze hebben wel de bodem gevoed voor andere gewassen. Op die manier proberen we een beetje slim te tuinieren. Bovendien heb je door de combinatieteelt ook minder kans op insectenplagen.’
En als dat nog niet alles is, blijkt de Groninger boon ook nog eens heel leuk om te plukken. Volgens Sigrid is het al met al een ideale plant om mee te werken. Zeker voor kinderen. ‘Ze waren er heel erg mee bezig. In een logboekje hielden ze bij wanneer de bonen water moesten hebben en wanneer de eerste blaadjes zouden moeten komen.’
Een plant vol verhalen
Wat hen ook intrigeerde, was de geschiedenis van de boon. ‘Die verhalen vonden ze bijzonder leuk. Over de farao’s die de bonen meenamen in hun graven en de Groningers die strogelesoep aten op nieuwjaarsdag. Dat soort dingen onthouden ze wel.’
Sigrid wil de leerlingen vooral laten zien dat iedereen voedsel kan verbouwen, ook zijzelf. ‘Het is belangrijk dat ze zich realiseren dat ze, als ze zaadjes of bonen in de grond stoppen, zelf ook planten kunnen telen. Gewassen waar ze van kunnen oogsten en uiteindelijk iets lekkers van kunnen maken.’
‘Red de Groninger boon’ is een pilotproject van het programma Jong Leren Eten, de gemeente Groningen en Sanne Meijer Onderweg. Wil je volgend jaar meedoen met je school? Mail dan naar voedsel@groningen.nl.
